Czy zastanawialiście się jaki jest wpływ muzyki na rozwój dziecka? Już w okresie prenatalnym dziecko słyszy głosy i dźwięki docierające do niego z otoczenia.
Muzyka staje się więc nieodłącznym elementem rozwoju w czasie życia płodowego i po narodzinach. Warto spojrzeć na ten aspekt nie tylko z punktu widzenia estetycznego. Muzyka odgrywa istotną rolę w kształtowaniu intelektu i wrażliwości. Oddziałuje także na układ nerwowy człowieka. Może pełnić funkcję terapeutyczną i edukacyjną. Wycisza do snu oraz stymuluje pracę mózgu równie intensywnie jak matematyka. Co jeszcze warto o niej wiedzieć?
Wartościowa muzyka dla dzieci
Dziecko od urodzenia jest otoczone przez różne bodźce. Powinny one być dostosowane do jego możliwości percepcyjnych, by nie wprowadzać malucha w nadmierne napięcie. Muzyka wpływa na rozwój układu nerwowego, zatem jej obecność w życiu młodego człowieka na co dzień ma mnóstwo plusów.
Słuchanie muzyki wpływa na powstawanie nowych połączeń nerwowych w mózgu, może przyczyniać się także do kształtowania dobrej pamięci i koncentracji oraz… mowy. Dlaczego? Dzieci reagują na słyszane dźwięki a to z kolei prowokuje ich do nawiązywania kontaktu z otoczeniem. Muzykowanie z maluchami aktywuje pracę obydwu półkul mózgu, wspiera także proces rozładowywania napięcia. Wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego. Dlatego też dzieci z nadpobudliwością korzystają z muzykoterapii, która zbawiennie wpływa na ich samopoczucie.
Istnieje wiele koncepcji edukacji muzycznej niemowląt i dzieci. Jedną z nich jest teoria opracowana przez Edwina Gordona – amerykańskiego naukowca i muzyka, który twierdził, że już od pierwszych chwil życia dziecko kształtuje umiejętność audiacji, odpowiadającej za sposób słyszenia oraz przyswajania muzyki. Audiację uznawał on za muzyczny odpowiednik myślenia podczas mowy. Człowiek analizuje co mówi oraz co chciałby powiedzieć. Podobnie dzieje się np. podczas śpiewu. Audiowanie badacz uważał za coś naturalnego, co dziecko poznaje i kształtuje w trakcie rozwoju.
W oswajaniu się z muzyką ważne jest spontaniczne uczestnictwo i swoboda wyrazu. Nie trzeba zmuszać malucha do tego, by powtarzał. Jeśli chce się przyłączyć, może to zrobić. Jeśli w tym czasie chętnie podryguje – wyraża w ten sposób swoją ekspresję.
Wpływ muzyki na rozwój dziecka – czego unikać?
Według zasad wychowania estetycznego (jednej z dziedzin pedagogiki) warto od pierwszych chwil życia otaczać dziecko sztuką, która ma duży wpływ na kształtowanie wrażliwości i inteligencji małego człowieka. Wartościowa muzyka dla dzieci pozwala się wyciszyć, jest tłem kreatywnych zabaw, rozwija wiedzę o świecie (biorąc pod uwagę przekazywane w piosenkach treści), ale także zaznajamia z rytmiką, brzmieniem instrumentów oraz pięknem.
Krzykliwe, niezróżnicowane (najczęściej skomponowane wyłącznie w metrum dwudzielnym) oraz wykonane w przeciętnych aranżacjach utwory muzyczne mogą rozdrażniać i nie stanowią bodźca pobudzającego rozwój intelektualny.
Muzyka jako źródło zabawy
Muzyka dla dzieci to przede wszystkim ogromny potencjał i źródło rozrywki. Może wpływać na IQ, pamięć i rozwój mowy. Kształtuje też wrażliwość na sztukę, jest źródłem doświadczeń zmysłowych i otwiera na świat. Maluch, uczestniczący w zajęciach muzycznych, podczas których gra na instrumentach, tańczy lub śpiewa, rozwija swoją pewność siebie i jest sprawcze. Zdobywa nowe kompetencje, które może wykorzystywać i dalej rozwijać. Muzyka staje się wówczas źródłem edukacji oraz nowych doświadczeń.
Sztuka to swoboda wyrazu i zabawa formą. To dotyczy także umuzykalnienia dziecka, które odkrywa, że muzyka dzieje się tu i teraz, nie tylko z użyciem klasycznego instrumentu, ale również garnków, pokrywek, różnych pojemników oraz patyczków. Muzyka to także zabawa akustyką i śpiewanie w przejściu podziemnym. Warto wplatać do zabawy wystukiwanie rytmu, nucenie i wydawanie różnych odgłosów.
Wpływ muzyki na rozwój dziecka – zalety
Umuzykalnienie młodego człowieka można potraktować analogicznie do nauki mówienia. Dziecko, gdy przychodzi na świat, przechodzi tzw. immersję językową. Jest zatem całkowicie otoczone poprzez mowę bliskich i również od pierwszych chwil życia posługuje się swym głosem, by nawiązać kontakt. Najpierw płacze i krzyczy, później gaworzy i uczy się pierwszych słów.
Dzieje się tak, gdy opiekunowie zanurzają malucha w języku ojczystym. Dlatego też jest on jego naturalnym środowiskiem funkcjonowania. W ten sposób można potraktować edukację muzyczną. W przyszłości przyniesie ona liczne owoce w obszarze intelektualnym, społecznym i kreatywnym. Istnieje szereg badań, które potwierdzają zbawienny wpływ muzyki na rozwój mózgu człowieka. Pierwsze lata życia są więc doskonałym czasem na prowadzenie takiej stymulacji przez rodziców malucha. Warto zapewnić dziecku różnorodne środowisko muzyczne, które pozwoli na rozwój wrażliwości i wyczucia estetycznego oraz wyobraźni, jednocześnie dając przestrzeń do wyrażenia siebie, regulowania emocji i rozbudowywania kreatywności.
